Τα γίτσια: Το έθιμο της Σταυροπροσκυνήσεως

Όλυμπος, Λιτόχωρο… Παλιά έθιμα

Στο παλιό Λιτόχωρο ο νους των παιδιών, μετά τα κάλαντα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, ήταν στο Μ’σοσαράκουστο, την Κυριακή της Σταυροπροσκηνύσεως.

Το Σάββατο ξεχύνονταν τα αγόρια και μάζευαν γίτσα, τα υποκίτρινα λουλούδια που φύτρωναν ακόμη και μέσα στα παγωμένα χιόνια.

Το πρωί της Κυριακής τα έβαζαν σ’ έναν δίσκο με το σταυρό απ’ το εικονοστάσι στο κέντρο και με το δίσκο στα χέρια επισκέπτονταν τα σπίτια να πουν το «Σταυρό τον τίμινο» και να δεχτούν τα καλούδια που τους πρόσφεραν.

«Του Σταυρό τουν τίμινου

Προσκυνούμι Ιησού χριστέ

Και την Άγια Ανάσταση.

Χαίριτι χαίριτι

καθαρών των Αποστόλων

χίλια χείλη λέγουντας

χίλια χείλη ψάλουντας

ψάλουντας τους Δώδεκα

και τους κατοικούμενους

αμήν διαφουρά, καλή χρουνιά».

Οι στίχοι είναι παλιοί, όπως τους έμαθαν οι μεγαλύτεροι από τους παππούδες και τις γιαγιάδες κι από τις πολλές μεταφορές από γενιά σε γενιά έφτασαν σε μας με πολλές παραφθορές, σε σημείο που δε βγαίνει πάντα το νόημα τους.

Ο ΠΟΛ και οι χορευτές μας, πιστοί στην αναβίωση του εθίμου θα είναι αύριο στις εκκλησιές του Λιτοχώρου, με τα γίτσα, να ψάλουν τον Σταυρό τον τίμινο.

Το έθιμο κατέγραψε ο Αείμνηστος Θανάσης Αδαμόπουλος στο βιβλίο του «Λιτοχωρίτικες ιστορίες».

Ευχαριστούμε πολύ τον Π.Ο.Λ. για το κείμενο και την καλή δουλειά που κάνει για την Τοπική Παράδοση και Ιστορία της γενέτειρας.

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ

στους Λιτοχωρίτες και Λιτοχωρίτισσες όπου Γης. Καλή αντάμωση το καλοκαίρι στο Λιτόχωρο!

Για το Δ.Σ. του Συλλόγου Λιτοχωριτών Θεσσαλονίκης

Ο Πρόεδρος, Θεόδωρος Κάκκαλος

Η Γεν. Γραμματέας, Ελένη Καναβούρα