Ψωρίαση
Η ψωρίαση είναι μια συχνή, χρόνια, φλεγμονώδης δερματοπάθεια που προσβάλλει περίπου το 2% του πληθυσμού και διαφέρει ανάλογα με τη φυλή, το γεωγραφικό πλάτος και άλλους περιβαλλοντικούς παράγοντες. Οι άντρες και οι γυναίκες προσβάλλονται εξίσου.
Σύμφωνα με το Σωματείο Υποστήριξης Ψωριασικών Ασθενών «Καλυψώ», η συνήθης ηλικία έναρξης είναι η 3η-4η δεκαετία της ζωής και περίπου 10-15% των ασθενών εμφανίζουν τη νόσο πριν την ηλικία των 10 ετών. Στην περίπτωση αυτή προσβάλλεται μεγαλύτερη έκταση του σώματος και η νόσος ανταποκρίνεται σημαντικά λιγότερο στην τοπική θεραπεία.
Τι προκαλεί την ψωρίαση;
Η ψωρίαση αποτελεί πρωτίστως ανοσολογικό νόσημα, που σημαίνει ότι σχετίζεται με το αμυντικό σύστημα του οργανισμού. Το τελευταίο είναι «λανθασμένα» ενεργοποιημένο στην ψωρίαση, με αποτέλεσμα να αναγκάζει τα κύτταρα του δέρματος να ωριμάσουν και να πολλαπλασιαστούν πιο γρήγορα και κατόπιν να συσσωρεύονται στα ανώτερα στρώματά του, δημιουργώντας τις λεγόμενες ψωριασικές «πλάκες». Τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος (Τ-λεμφοκύτταρα) φτάνουν με την κυκλοφορία του αίματος σε κάποιο σημείο του δέρματος, δημιουργούν μια τοπική φλεγμονή και με τις ουσίες που παράγουν διαταράσσουν τον φυσιολογικό κύκλο των κυττάρων του δέρματος.
Επίσης, σημαντικό ρόλο παίζουν οι γενετικοί παράγοντες, αφού το 1/3 των ασθενών έχουν θετικό οικογενειακό ιστορικό, με ένα ή περισσότερα μέλη της οικογένειάς τους να πάσχουν από κάποια μορφή ψωρίασης. Παρ’ όλα αυτά, η ψωρίαση δεν ακολουθεί ένα τυπικό τρόπο κληρονομικότητας, όπως είναι το χρώμα των ματιών ή το ύψος, που σημαίνει ότι δεν είναι απαραίτητο το παιδί ενός ασθενούς να εμφανίσει ψωρίαση. Επίσης, δεν είναι σίγουρο ότι κάποιος που έχει το γονίδιο της ψωρίασης θα εμφανίσει ψωρίαση.
Άλλοι εκλυτικοί παράγοντες είναι:
Τραυματισμοί του δέρματος
Φάρμακα (λίθιο, ορισμένα καρδιολογικά φάρμακα, ιντερφερόνη κ.α.)
Ενδοκρινικοί παράγοντες (εφηβεία, εμμηνόπαυση)
Ορισμένες λοιμώξεις (κυρίως στρεπτοκοκκικές)
Η αυξημένη χρήση αλκοόλ
Ποιοι είναι οι τύποι της ψωρίασης;
Οι κύριες βλάβες του δέρματος στην ψωρίαση είναι παχιές, κόκκινες πλάκες με χαλαρά προσκολλημένα «λέπια» στην επιφάνειά τους. Η συχνότερη μορφή είναι η κατά πλάκας ψωρίαση που συνήθως εντοπίζεται στους αγκώνες, στα γόνατα, στο τριχωτό της κεφαλής, στο κατώτερο τμήμα της ράχης αλλά και παντού στο σώμα. Χαρακτηριστικά συνοδά συμπτώματα είναι στην περίπτωση αυτή ο κνησμός, η απολέπιση και η αιμορραγία.
Άλλη συνηθισμένη μορφή είναι η σταγονοειδής ψωρίαση, η οποία εμφανίζεται συνήθως μετά από στρεπτοκοκκική λοίμωξη σε νεότερους ασθενείς. Παρατηρούνται πολλαπλά, υπό μορφή σταγόνας, κόκκινα στίγματα κυρίως στον κορμό, στα άνω και στα κάτω άκρα.
Άλλες μορφές, πιο σπάνιες, είναι οι εξής:
Ανάστροφη ψωρίαση: Συνήθως παρατηρείται σε παχύσαρκα άτομα στις φυσιολογικές πτυχές του σώματος, όπως κάτω από τους μαστούς, στη βουβωνική περιοχή και στις μασχάλες.
Φλυκταινώδης ψωρίαση: Παρατηρούνται φυσαλίδες με υγρό που περιβάλλονται από κόκκινο δέρμα κυρίως σε παλάμες και πέλματα (φλυκταινώδης ψωρίαση παλαμών-πελμάτων). Υπάρχει και η γενικευμένη μορφή που συνδυάζεται με την ερυθροδερμική ψωρίαση, η οποία είναι σπάνια. Στην περίπτωση αυτή το δέρμα σχεδόν σε όλο το σώμα είναι κόκκινο, σαν καμένο, και ξεφλουδίζει και συνυπάρχει πόνος και κνησμός.
Ένα ποσοστό 10-30% των ασθενών με ψωρίαση πάσχει επίσης και από ψωριασική αρθρίτιδα, η οποία προκαλεί πόνο, οίδημα και δυσκαμψία των αρθρώσεων. Κυρίως προσβάλλονται τα χέρια, τα πόδια, οι αγκώνες, οι καρποί και το κατώτερο τμήμα της ράχης.
Η ψωρίαση επίσης επηρεάζει τα νύχια και υπάρχει περίπτωση να εντοπίζεται μόνο σε αυτά (ψωρίαση ονύχων). Παρατηρούμε τα βοθρία (δηλαδή στικτές εμβυθύνσεις στην επιφάνεια), κιτρινωπό χρώμα των νυχιών, σχηματισμούς σαν «σταγόνα λαδιού» και πάχυνση των νυχιών.
