Φλοιός καρυδιών
Βιότοπος – περιγραφή: Φλοιός καρυδιών και φύλλα καρυδιάς: Φαρμακευτικές ιδιότητες και χρήσεις
Η λατινική ονομασία της καρυδιάς είναι Juglans regia (Καρύα η βασιλική) και ανήκει στην οικογένεια των Καρυδοειδών. Είναι δέντρο που συναντούμε σε Δυτική Ασία, Ανατολική Μεσόγειο και Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Στην Ελλάδα έχουμε περισσότερες από 10.000 άγριες καρυδιές στα όρη της κεντρικής και βόρειας Ελλάδας. Αυτοφύεται κατά τόπους σε αραιά δάση, κοίτες ποταμών, υγρά εδάφη και ηλιόλουστες πλαγιές μέχρι τα 1400 μέτρα.
Είναι ένα φυλλοβόλο δέντρο που μπορεί να φτάσει σε ύψος τα 20 μέτρα. Τα φύλλα της είναι σύνθετα ανοιχτοπράσινα με χαρακτηριστική μυρωδιά. Η καρυδιά ονομάστηκε Κάρυα όπως αναφέρει Πλούταρχος, γιατί εκείνοι που κοιμούνται κάτω από το δέντρο εισπνέουν τη βαριά οσμή του και πέφτουν σε βαθύ ύπνο.
Η καρυδιά είναι ένα δέντρο του οποίου όλα τα μέρη είναι χρήσιμα, όπως τα φύλλα, ο πράσινος φλοιός του καρπού, ο φλοιός των μίσχων και των ριζών, η επιδερμίδα της ψίχας, τα καρύδια, τα άνθη, ακόμα και το ξύλο.
Συστατικά-χαρακτήρας:
Φύλλα
Τα φύλλα έχουν ισχυρή αρωματική οσμή. Η γεύση τους είναι υπόπικρη, ρητινώδης και ελαφρά δηκτική. Τα άνθη έχουν τις ίδιες ιδιότητες αλλά λίγο εντονότερες. Τα φύλλα περιέχουν φλαβονοειδή, ναφθοκινόνες, τανίνες και αιθέριο έλαιο.
Περιέχουν γιουγκλόνη, γιουγκλαντίνη, από τις πιο σημαντικές ουσίες της καρυδιάς, ινοσίτη, δεψικές ουσίες, κερκετίνη, καϊμπφερόλη, καφεϊκό οξύ, ίχνη π-κουμαρικού οξέος, ένα αιθέριο έλαιο, μια χρωστική και μια πικρή ουσία.
Οι τανίνες ευνοούν την αποκατάσταση του πνευμονικού παρεγχύματος και μαζί με τον ινοσίτη αποτελούν τονωτικά των μυϊκών ιστών. Η γιουγκλαντίνη που περιέχουν, ένα αλκαλοειδές, είναι καθαρτική και διεγείρει την όρεξη επιδρώντας ευνοϊκά στο στομάχι.
Είναι πλούσια σε βιταμίνη C (σχεδόν 1% του βάρους), καθώς και σε καροτίνη. Λέγεται ότι περιέχουν και ιώδιο. Συγκριτικά με τα φύλλα, τα άνθη της είναι περισσότερο πικρά, ρητινώδη και δηκτικά στη γεύση.
Πράσινος φλοιός
Ο πράσινος φλοιός περιέχει άμυλο, χλωροφύλλη, μηλικό οξύ, κιτρικό οξύ, άλατα, βιταμίνη C, δεψίνη, μία ουσία δηκτική και πικρή, αιθέριο και στερεό έλαιο, ινοζίνη, καρυίνη, και ναφθοκινόνη.
H επιδερμίδα του φλοιού περιέχειi καρυοδεψικό οξύ. Ο χυμός του, διηθούμενος, είναι ανοιχτόχρωμος στην αρχή, όταν όμως έρθει σε επαφή με τον αέρα γίνεται πολύ σκούρος και ταυτόχρονα χάνει την πικρή του γεύση.
Στην επιφάνειά του σχηματίζεται μια μαύρη κρούστα που προέρχεται από την αλλοίωση ενός κυρίου συστατικού της καρυδιάς, της γιουκλόνης, που είναι άγευστη, άοσμη και όταν αποξηρανθεί έχει την όψη Εβραϊκού κατραμιού (Bitume de Jude).
Επίσης, από το περικάρπιο παράγεται ένα αιθέριο κιτρινόχρωμο έλαιο, ινοσίνη και η προαναφερθείσα γιουγκλόνη που η τελευταία στον αέρα μεταβάλλεται σε οξυναφθοκινόνη (oxyjuglone) ή διοξυναφθοκινόνη (dioxynaphtoquinone).
Το νωπό παρέγχυμα του καρπού περιέχει νερό 26,50%, αζωτούχες ουσίες 11,05%, λιπαρές ουσίες 41,98%, εκχυλισματικές ουσίες 17,57%, κυτταρίνη 1,60%, τέφρα 1,30%. Περιέχουν επίσης κοβάλτιο, ασβέστιο, σίδηρο και μαγγάνιο.
Το έλαιο των καρυδιών περιέχει απαραίτητα λιπαρά οξέα όπως το α-λινολενικό που είναι ζωτικό για την υγιή κυτταρική λειτουργία και την παραγωγή προσταγλανδινών.
Ιστορικά στοιχεία:
Οι θεραπευτικές ιδιότητες της καρυδιάς είναι πολλές και ευεργετικές και οφείλονται στα συστατικά που περιέχει. Από απολιθωμένα φύλλα καρυδιάς που βρέθηκαν στην Προβηγκία, υπολογίζεται πως η καρυδιά ήταν γνωστή στην Ευρώπη από την προϊστορική εποχή. Οι αρχαίοι Έλληνες την θεωρούσαν δέντρο του Δία και μοίραζαν τους καρπούς κατά τους γάμους στους καλεσμένους.
Το φυτό ήταν γνωστό και αναφέρεται από την αρχαιότητα, με το όνομα «καρύα» και «κάρυον», αν και ο Θεόφραστος με το ίδιο όνομα ονομάζει και άλλα δέντρα. Η ονομασία “Juglans” προέρχεται από τις λέξεις “Jovisglans” (βάλανος του Δία).
Για ιατρική χρήση χρησιμοποιούνταν μόνο οι φλοιοί των άωρων καρπών.
Ο Ιπποκράτης χρησιμοποιούσε τον πράσινο φλοιό των καρυδιών ως ελμινθοκτόνο ενώ Διοσκουρίδης θεωρούσε το καρυδέλαιο ανθελμινθικό και ταινιοκτόνο. Εκατονταετίες μετά ο Ντε Σουρέλ επιβεβαίωσε τις αντιελμινθικές ιδιότητες του καρυδέλαιου, οι οποίες μάλιστα ενισχύονται όταν συνδυαστούν με σκόρδο.
Ο Διοσκουρίδης επίσης, θεωρούσε το καρύδι αντίδοτο εναντίον των δηλητηριάσεων, αν φαγωθούν πριν ή μετά, μαζί με σύκα και απήγανο. Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα πίστευαν (λόγω του σχήματος της ψίχας του καρυδιού που έμοιαζε με τον ανθρώπινο εγκέφαλο) ότι με καρύδια μπορούσαν να θεραπεύσουν διανοητικές ανωμαλίες.
και κατά της πυόρροιας των αμυγδαλών. Ο Μπέκετ χρησιμοποιούσε το αφέψημα του φλοιού και των φύλλων για γαργαρισμούς εναντίον της οξείας αμυγδαλίτιδας και του ρινικού κατάρρου.
Στη λαϊκή ιατρική χρησιμοποιήθηκε και ο χυμός των φλοιών κατά των ακροχορδόνων και στην Ευρώπη τα φύλλα καρυδιάς ήταν δημοφιλές σπιτικό γιατρικό για το έκζεμα και την βλεφαρίτιδα στα παιδιά, ενώ το έγχυμα από το εξωκάρπιο το χρησιμοποιούσαν για να σκουραίνουν τα μαλλιά.
Το 1841 ο Γάλλος Νεγκριέ (Negrier) χρησιμοποίησε τα φύλλα της καρυδιάς για να φτιάξει κολλύριο εναντίον των χοιραδικών οφθαλμιών. Οι Boys de Loutry και Costilhes χρησιμοποιούσαν το αφέψημα των φύλλων με μορφή κολπικών πλύσεων κατά των εξελκώσεων του αυχένα της μήτρας, ενώ ο Vidal de Careis κατά της λευκόρροιας.
Ο Dubois χρησιμοποιούσε πυκνό αφέψημα φύλλων για τη θεραπεία της τριχόπτωσης, ο Bruguiec για κακοήθη εξανθήματα και ο Vitet για τη θεραπεία της ψωρίασης, του έρπητα, των διαφόρων λειχήνων και των εκζεμάτων.
Άνθιση – συλλογή – χρησιμοποιούμενα μέρη:
Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται τα φύλλα, ο πράσινος καρπός, ο φλοιός των μίσχων και των ριζών, το επικάλυμμα του καρυδιού, τα καρύδια και τα άνθη. Τα φύλλα συλλέγονται την Άνοιξη, τα άνθη και τα μπουμπούκια το Μάη.
Ο πράσινος εξωτερικός φλοιός των καρυδιών τον Ιούλιο. Όταν τα φύλλα αποξηρανθούν χάνουν λίγο περισσότερο από το μισό βάρος τους. Ο πράσινος φλοιός με την αποξήρανση, γίνεται λεπτός και παίρνει γεύση γλυκίζουσα.
Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις:
Τόσο τα φύλλα όσο και το εξωτερικό περίβλημα των καρυδιών βοηθούν στη μείωση του σακχάρου των ατόμων με διαβήτη, καθώς στο διάστημα χρησιμοποιήσεως ρυθμίζει την ινσουλίνη. Επίσης το τσάι από τα φύλλα της έχει την ιδιότητα να καθαρίζει το αίμα ενώ το κατάπλασμα τους μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επούλωση των πληγών.
Τα φύλλα είναι στυπτικά, αποτοξινωτικά, αποχρεμπτικά, και υπακτικά. Χρησιμοποιούνται για δερματικά προβλήματα (ακμή, ψωρίαση, έκζεμα). Είναι κατάλληλα για αναπνευστικά προβλήματα όπως άσθμα και βήχα. Διεγείρουν το ήπαρ και προάγουν την αποτοξίνωση του οργανισμού. Το αφέψημα των φύλλων εξαφανίζει τα μυρμήγκια αν αλείψουμε τα μέρη από τα οποία περνάνε.
Ο φλοιός του δέντρου έχει χρησιμοποιηθεί ως οδοντόβουρτσα (;) και μελέτη έχει δείξει ότι έχει αντιβακτηριακές, αντιμικροβιακές και στυπτικές ιδιότητες. Για τον λόγο αυτό μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της τερηδόνας, της πλάκας και των παθήσεων των ούλων.
Το αφέψημα και το έγχυμά τους είναι τονωτικό του πεπτικού σωλήνα και σταματά τις διαρροϊκές κενώσεις σε τοξικές καταστάσεις. Χρησιμοποιείται επίσης για εξωτερικές πλύσεις τραυμάτων και τη θεραπεία των δερματικών φλυκταινών.
Όταν προστεθεί στο νερό του λουτρού είναι ευεργετικό για τη ραχίτιδα, τη σήψη και την υπερτροφία των οστών, καθώς και για πυώδης πληγές στα νύχια των ποδιών και των χεριών. Ενδείκνυται για την ακμή, τα ιδρωμένα πόδια και για τις χιονίστρες.
Τα φρέσκα φύλλα διώχνουν τα έντομα και προπαντός τους κοριούς. Ένα απλό έγχυμα φύλλων μπορεί να σκοτώσει ή να απομακρύνει τα μυρμήγκια. Αν αλείψουμε με το έγχυμα αυτό τα άλογα, δεν θα τα πλησιάζουν αλογόμυγες.
Επίσης, το βάμμα που φτιάχνεται από τα νωπά φύλλα χρησιμοποιείται εναντίον της φυματιώδους λεμφαδενοπάθειας, του ραχιτισμού, της παθήσεως των αρθρώσεων και της γαστρεντερίτιδας. Πρόσφατες έρευνες υποστηρίζουν τις αντιμυκητιακές και αντισηπτικές τους ιδιότητες.
Τα αποξηραμένα φύλλα, αναμεμιγμένα με κρασί, χρησιμοποιούνται κατά του ίκτερου. Το σαρκώδες πράσινο εξωκάρπιο είναι ταινιοκτόνο και ελμινθοκτόνο σαν έγχυμα, όπως και το αφέψημα των φύλλων.
Τέλος ο χυμός των φλοιών χρησιμοποιείται με επιτυχία και κατά των κρεατοελιών, ενώ κοπανισμένος (ο φλοιός) βγάζει τους κάλους.
Παρασκευή και δοσολογία:
Από το πράσινο εξωκάρπιο παρασκευάζονται:
α) έγχυμα από φρέσκο φλοιό 20 γρ. σε 1 λίτρο νερό, για τη χρόνια διάρροια ή ως τονωτικό για την αναιμία και για την τριχόπτωση με ξέπλυμα των μαλλιών, ενώ σε αναλογία 10 γρ. σε 100 γρ. νερό είναι ταινιοκτόνο και ελμινθοκτόνο,
β) αφέψημα 32 γρ. φλοιού σε 500 ml νερό,
γ) βάμμα με την προσθήκη πράσινων φλοιών σε οινόπνευμα με αναλογία 1:6, 20-30 γρ. τη μέρα και
δ) εκχύλισμα με οινόπνευμα.
Τα φύλλα χρησιμοποιούνται παρασκευάζοντας:
α) έγχυμα από 15-30 γρ. ψιλοκομμένων φρέσκων φύλλων σε 500 ml νερό με ημερήσια κατανάλωση 2-5 φλιτζάνια, το οποίο χρησιμοποιείται για δερματικά προβλήματα και φλεγμονές των ματιών (πλύσεις), σαν πεπτικό τονωτικό για την ανορεξία. Χρησιμοποιείται επίσης για το έκζεμα ή για πληγές και εκδορές,
β) αφέψημα πρόσφατων και ξερών φύλλων στην ίδια αναλογία,
γ) εκχύλισμα, 40-80 εκατοστά του γρ. την ημέρα,
δ) αφέψημα και εκχύλισμα εξωτερικής χρήσεως ως λοσιόν (50:1000) για χιονίστρες και κατά των ελκών,
ε) σιρόπι με εκχύλιση 35-50 γρ. φύλλων (για ημερησία κατανάλωση),
στ) σαν τονωτικό του πεπτικού σωλήνα και για θεραπεία της διάρροιας μπορούμε να ρίξουμε 2-4 γρ. ξηρά και κονιοποιημένα φύλλα σε 150 γρ. λευκό κρασί και να παραμείνουν 12 ώρες,
ζ) κολλύριο από 192 γρ. αφεψήματος φύλλων, 1 γρ. μπελαντόνα και 1 γρ. λάβδανο,
η) βάμμα από νωπά φύλλα κατά της φυματιώδους λεμφαδενοπάθειας, του ραχιτισμού, της γαστρεντερίτιδας κ.α., και
θ) ως κατάπλασμα για πληγές.
Επίσης 100 γρ. φύλλων μπορούν να προστεθούν σε κάθε λουτρό για την καταπολέμηση κυρίως δερματικών παθήσεων.
Προφυλάξεις:
Η καρυδιά και τα προϊόντα της γενικά δεν προκαλούν ιδιαίτερα προβλήματα. Τα φύλλα της μπορεί να είναι επιβλαβή για ευαίσθητα άτομα με αλλεργίες και η γύρη των ανθέων, κοινό αλλεργιογόνο, μπορεί να προκαλέσει πυρετό.
Τοξικά προβλήματα στον άνθρωπο δεν έχουν αναφερθεί, παρά μόνο ότι προκαλεί βαθύ ύπνο σε όσους κοιμούνται υπό τον ίσκιο της εξαιτίας της οσμής που εκπέμπει. Εντούτοις, είναι τοξική σε κάποια φυτά, εξαιτίας της γιουγκλόνης που περιέχει.
Μπορείτε να δείτε ακόμη: Καρύδια: Μία υπερτροφή, σωστό γιατρικό
Τα καρύδια μειώνουν αξιοσημείωτα τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2
Πως 5 καρύδια βελτιώνουν την υγεία σε μόλις 4 ώρες
Στοιχεία από
