Η απελευθέρωση της Βροντούς

Στην πρωθυπουργία της χώρας μας βρισκόταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος ( και ως υπουργός στρατιωτικών ) ενώ τον στρατό διεύθυνε ο διάδοχος Κωνσταντίνος που έφερε το αξίωμα του αρχιστράτηγου. Την 9/9/1912 η Ελλάδα καλεί σε γενική επιστράτευση τον Ελληνικό λαό, το ίδιο κάνουν και τα υπόλοιπα βαλκανικά κράτη. Σε λίγες μέρες, δηλαδή την 25/9/1912 το Μαυροβούνιο κήρυξε τον πόλεμο ενάντια στην Τουρκία και την ακολούθησαν τόσο η Βουλγαρία και η Σερβία όσο και η Ελλάδα. Είχε βέβαια προηγηθεί την 30η Μαΐου 1912, η σύναψη κοινής συμμαχίας των ηγεσιών της Ελλάδας, Σερβίας, Μαυροβουνίων και της Βουλγαρίας ενάντια στον κοινό εχθρό την Τουρκία. Δεν υπήρξε γραπτή συμφωνία μεταξύ τους, για τα ποια εδάφη θα καταλάβει η κάθε χώρα σε περίπτωση νίκης και απελευθέρωση τους από τον τουρκικό ζυγό. Το πρόβλημα αυτό ξεπεράσθηκε με μια « συμφωνία κυρίων » σύμφωνα με την οποία το κάθε κράτος θα κρατούσε στην κατοχή της, τα εδάφη εκείνα που θα κατακτούσε πρώτο στο πεδίο της μάχης.

Ο Ελληνικός Στράτος αρχικά συγκεντρώνεται στη Λάρισα και οι πρώτες επιτυχίες δεν θα αργήσουν την 6/10/1912 με την απελευθέρωση της Ελασσόνας , Δεσκάτης και των στενών του Σαρανταπόρου. Η 7η μεραρχία με αρχηγό τον συνταγματάρχη Κ . Κλεομένη θα κινηθεί προς τα στενά της Πέτρας με στόχο την απελευθέρωση της Κατερίνης και της Πιερίας. Την 14/10/1912 θα απελευθερώσουν διαδοχικά τα χωρία Πύθιο, Κοκκινοπλός, Λιβάδι και Άγιος Δημήτριος, στο τελευταίο χωριό θα παραμείνουν προσωρινά περιμένοντας νεότερες διαταγές. Εν τω μεταξύ ένα σώμα προσκόπων με αρχηγό τον λοχαγό Κ. Μαζαράκη θα κινηθεί προς Κατερίνη μέσω των στενών της Πέτρας και ένα άλλο μικρότερο δια μέσω των στενών της Μπάρας προς Λόκοβη( Πέτρα) και Παλιά Βροντού.

Στην Βροντού οι κάτοικοι όταν πληροφορήθηκαν την νίκη του Ελληνικού στρατού στο Σαραντάπορο άρχισαν να πιστεύουν πως δεν θα αργήσει να έρθει και η σειρά τους. Στο χωριό υπήρχε μια εορταστική ατμόσφαιρα και συγκεντρώθηκαν στην εκκλησία, αναζητώντας τρόπο να συμμετέχουν και αυτοί στον απελευθερωτικό αγώνα.

Η απελευθέρωση της Βροντούς

Εν τω μεταξύ το σώμα εκείνο της εμπροφυλακής που κινήθηκε μέσα στα στενά της Μπάρας θα ταλαιπωρηθεί μέχρι να φτάσει στον προορισμό του. Ο καιρός ήταν βροχερός εκείνο το βραδύ της Κυριακής την 14/10/1912 όταν οι πρώτοι στρατιώτες άρχισαν να καταφτάνουν δυτικά της Βροντούς- στις Ράχες και το Προσήλιο – εκεί όπου οι κάτοικοι είχαν τα μαντριά τους με τα ζωντανά τους. Τα σκυλιά πρώτα αντιλήφθησαν την παρουσία του μέσα στην νύχτα και στην κακοκαιρία. Οι βοσκοί με έκπληξη αλλά και χαρά είδαν τους πρώτους Έλληνες στρατιώτες να καταφθάνουν. Η είδηση της άφιξης τους Ελληνικού Στρατού ( οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν εθελοντές πρόσκοποι με καταγωγή την Κρήτη ) δεν άργησε να γίνει γνωστή στο χωρίο, τότε άρχισαν να χτυπάνε την καμπάνα σαν να πρόκειται για Ανάσταση. Όλοι τους τότε μικροί και μεγάλοι, γέροι και νέοι κινήθηκαν βορειοδυτικά του χωριού για να τους ανταμώσουν. Οι άντρες του χωριού κρατώντας στα χέρια τους αναμμένα δαδιά και με φωνές κατευθύνθηκαν βορειοδυτικά της Βροντούς, με κατεύθυνση την Λύκου και την Μπάρα προκείμενου να βοηθήσουν τους στρατιώτες να προσανατολιστούν.

Πολλοί από τους στρατιώτες είχαν χαθεί είτε λόγω των άσχημων καιρικών συνθηκών γιατί έβρεχε συνέχεια είτε λόγω της μορφολογίας του εδάφους( βορειοδυτικά του χωρίου το δάσος είναι πυκνό σαν ζούγκλα και μονάχα από δυο δρόμους είναι δυνατή η προσπέλαση του .

Όσοι από τους στρατιώτες ( πρόσκοπους ) κατόρθωσαν να φθάσουν στο χωριό έγιναν δεκτοί με χαρές και πανηγύρια ενώ η καμπάνα του Αγίου Νικολάου συνέχισε να χτυπάει δημιουργώντας εορταστικό κλίμα. Η οριστική απελευθέρωση του χωριού ήταν γεγονός. Όλοι τους, ανά δύο, φιλοξενήθηκαν στα σπίτια του χωριού οι οποίοι του προσέφεραν φαγητό και στέγη για να περάσουν την νύχτα και ό,τι άλλο μπορούσε ο καθένας να προσφέρει. Ήτανε όλοι τους βρεγμένοι πεινασμένοι και εξαντλημένοι από την ολοήμερη πορεία. Σύμφωνα με την μαρτυρία του Αθανάσιου Ν. Τζιάφα ένα μεγάλο μέρος των πρόσκοπων ήταν Κρητικοί στην καταγωγή και είχαν έρθει να πολεμήσουν ως εθελοντές.

Την επομένη το πρωί αναχώρησαν για συναντήσουν τον υπόλοιπο στρατό που κατευθύνονταν προς την Κατερίνη. Λίγο πριν την Κατερίνη στο χωριό Κολουκούρι ( Σβορώνος ) οι Τούρκοι πρόβαλαν αντίσταση, η μάχη ήταν δύσκολή, όμως στο τέλος υποχώρησαν χάρη στην γενναιότητα και τον ηρωισμό του διοικητή του 20ου συντάγματος αντισυνταγματάρχη Δημ. Σβορώνου. Στη μάχη αυτή τελικά θα σκοτωθεί ο αντισυνταγματάρχης Δημ. Σβορώνος, δεκαετίες αργότερα το χωριό Κολουκούρι θα μετονομαστεί σε Σβορώνο, τιμώντας έτσι τον νεκρό διοικητή για την προσφορά στην πατρίδα μας. Το πρωί της 16ης Οκτωβρίου 1912, ο Ελληνικός Στρατός θα κινηθεί προς την Κατερίνη όπου θα εισέλθει θριαμβευτικά και θα ανοίξει έτσι ο δρόμος για την απελευθέρωση και της Θεσσαλονίκης .

Θα χρειαστεί να περάσουν σχεδόν πέντε αιώνες σκλαβιάς για να μπορέσουν να ζήσουν ξανά ελεύθεροι οι κάτοικοι της Βροντούς ,της Πιερίας και ολόκληρης της Μακεδονίας. Ας είναι ελαφρύ το χώμα αυτό που σκεπάζει τα σώματα εκείνων που έδωσαν και την ζωή τους για να ζούμε να χαιρόμαστε εμείς σήμερα την ελευθερία μας.

Προφορικές πηγές: 

Τζιάφας Α. Νικόλαος 

Παπαβασιλείου  Αθανάσιος 

Νάτσιος   Χρ. Κων/νος 

Πανωλής Β. Γεώργιος 

Κατσαντώνη Κατερίνα 

Δημόπουλος Ιωάννης