Επιλεκτικά απόσπασμα με την επιμέλεια της Σημέλας Ελευθεριάδου

24 Οκτωβρίου 1940

Εντατική προσπάθεια, να γίνει ο δρόμος προς «Μαλιμάδι». Ο ταγματάρχης, συνιστά να γίνει καλός, για να μην αποκλειστούμε στην Κρυσταλλοπηγή και δεν μπορούν να περάσουν τα μεταγωγικά να μας εφοδιάσουν….

Προχωρούμε για έργα, προς την κορυφή του «Popova  niva» (χωράφι του παπά), όπου είναι τα θερινά μαντριά των κτηνοτρόφων. Γιγάντια βράχια, με θαυμαστό ορίζοντα. Χαμηλά, μέσα σε βαθύ λεκανοπέδια, αναπαύεται γαλήνιο, το χωριό «Κρανιώνα». Πιο πάνω, τα χωριά, Άγιος Αντώνιος και ο «Ασπρόκαμπος».

Στα ριζά του αντικρινού βουνού, το ιστορικό χωριουδάκι «Παύλος Μελάς», όπου σκοτώθηκε ο γνωστός ήρωας από τους κομιτατζήδες, το 1904, και του οποίου πήρε το θρυλικό όνομα. Άλλοτε, «Στάτιστα».

Πέρα στο βάθος, η φιλόξενή μας Πρέσπα, που τώρα τη νοσταλγούμε μαζί με τα… κουνούπια της.

Βορειοδυτικά, η επιβλητική, διεθνής κορυφή του «Bella  Vota», με τη μία όψη Ελληνική και την άλλη Σέρβικη.

Λάμπουν, σαν Σάπφειροι, μέσα στην πρωινή λιακάδα, τα χωριά «Πισωδέρι», «Τρίγωνο», «Ανταρτικό» και η «Κόττα», έδρα του «βαρέως πυροβολικού» μας.

Μια φάλαγγα, από μεγαλόσωμα γερά μουλάρια, περνά φορτωμένη βλήματα πυροβολικού των 10,5, για το «Μαλιμάδι», στην πρώτη γραμμή. Άσχημα προμηνύματα! Ασυνήθιστη, πολεμική ατμόσφαιρα! Τα Ιταλικά γυμνάσια που, κατά τη δήλωσή τους, τελειώνουν στις 26 Οκτώβρη στα σύνορά μας, είναι κακό σημάδι…

26 Οκτωβρίου 1940

Μετά την εκκλησία, στα έργα. Συνεχίζουμε εντατικά την κατασκευή του δρόμου για το «Μαλιμάδι». Φαίνεται πως, πάμε για πόλεμο. Και η ομιλία του στρατιωτικού παπά, δεν ήταν ενθαρρυντική. Ήταν προανάκρουσμα πολέμου και χωρίς καμία αναφορά στον Άγιο Δημήτριο, τέτοια μέρα…