Παρουσίαση θέματος:
Ανδρέας Κατσιάπης – Γαλανός *
Γιατί απουσίαζαν οι όροι «Ρωμανία»,
«Ρωμηοσύνη» και «Ρωμηοί»,
από την ομιλία τής Καθηγήτριας
Ιστορίας & Αρχαιολογίας,
Μαρίας Ευθυμίου;
* Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑΣ,
ΜΑΡΙΑΣ ΕΥΘΥΜΙΟΥ, ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΡΙΝΗ,
* ΟΙ ΥΠΕΡΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ
ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΑΙΩΝ Ν.ΠΙΕΡΙΑΣ,
* ΤΟ ΣΟΒΑΡΟ ΛΑΘΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΑΡΧΟΥ
ΔΙΟΥ-ΟΛΥΜΠΟΥ Ε.ΓΕΡΟΛΙΟΛΙΟΥ,
* ΤΑ ΟΣΑ ΜΑΘΑΜΕ ΑΠΟ
ΤΗΝ ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ κ. ΕΥΘΥΜΙΟΥ
* ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΑ ΟΣΑ ΔΕΝ …ΜΑΘΑΜΕ
Ή ΟΣΑ
…«ΞΕΧΑΣΑΜΕ» ΚΙ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΞΕΡΑΜΕ,
ΟΣΟΙ ΤΑ ΞΕΡΑΜΕ!
Η παρουσία τής Καθηγήτριας Πανεπιστημίου,
Μαρίας Ευθυμίου, στην Κατερίνη.
Όσοι και όσες δεν ήξεραν ή ήξεραν και δεν ήρθαν το απόγευμα της Παρασκευής 2/12/2022, στο συνεδριακό κέντρο τού Δήμου Κατερίνης, με βεβαιότητα έχασαν μια μεγάλη ευκαιρία να ακούσουν από το στόμα τής Καθηγήτριας Ιστορίας και Αρχαιολογίας τού Πανεπιστημίου Αθηνών, Μαρίας Ευθυμίου, κάποια πολύ σημαντικά στοιχεία που αφορούν τον ελληνισμό «στα 3.500 χρόνια τής καταγεγραμμένης ιστορίας του».
Οι υπερβολές τού Συλλόγου
Σαρκατσαναίων Ν.Πιερίας.
Επειδή η ομιλία τής κ. Ευθυμίου καταγράφτηκε τηλεοπτικά, ίσως θα μπορούσε ο Σύλλογος Σαρακατσαναίων να αναρτήσει ολόκληρη την ομιλία τής κ. Ευθυμίου στο διαδίκτυο, αλλά να κόψει τις υπερβολές που προηγήθηκαν (εξαιρετικά υπερβολικοί έπαινοι προς το πρόσωπο της κ. Ευθυμίου που έμοιαζαν με κολακείες, χαιρετισμοί πολιτικών κλπ., κλπ).
Τα όσα προηγήθηκαν της ομιλίας τής κ. Ευθυμίου αποτελούν, κατά την κρίση μου, υπερβολές, επειδή όταν καλείς μια σεμνή και φημισμένη Καθηγήτρια, είναι λάθος να προσπαθείς να την κολακέψεις.
Είναι λάθος επίσης να καλείς για χαιρετισμούς τούς πολιτικούς, ιδιαίτερα δε σε προεκλογική περίοδο. Συνήθως, οι πολιτικοί που χαιρετούν μια εκδήλωση, χαλάνε την εκδήλωση, όχι μόνο επειδή καθυστερεί αρκετά ο ομιλητής για να μιλήσει αλλά και επειδή, συνήθως, οι πολιτικοί μιλάνε ανούσια ή λένε «ό,τι να’ ναι».
Επίσης, εκπρόσωπος του Συλλόγου Σαρακατσαναίων Ν.Πιερίας αναφερόμενος στο θέμα τής ομιλίας τής κ. Ευθυμίου, είπε περίπου ότι επιλέχθηκε ένα θέμα που είναι ευχάριστο και όχι δυσάρεστο, για να του απαντήσει, πολύ ευγενικά και με χαμόγελο, η ίδια η κ. Ευθυμίου στην ομιλία της ότι το θέμα έχει ευχάριστες όψεις (ελληνισμός, γλώσσα, ιστορία κλπ.) αλλά έχει και δυσάρεστες όψεις (ελληνικοί εμφύλιοι, διχασμοί, καταστροφές). Του είπε, δηλαδή, με άλλα λόγια, ότι δεν μπορούμε να παραλείψουμε αλλά και να αποχωρίσουμε τα δυσάρεστα από τα ευχάριστα…
Κατά τα άλλα, η πρωτοβουλία τού Συλλόγου Σαρακατσαναίων να πραγματοποιήσει αυτή την εκδήλωση με ομιλία τής κ. Ευθυμίου, ήταν ιδιαιτέρως χρήσιμη.
Το σοβαρό λάθος τού Δημάρχου Δίου-Ολύμπου
ή «κάποιος να μάθει τον Γερολιόλιο να μετράει»…
Πριν από την ομιλία τής κ. Ευθυμίου, κλήθηκε (ΚΑΙ) ο Δήμαρχος Δίου-Ολύμπου, Ευάγγελος Γερολιόλιος, για έναν σύντομο χαιρετισμό. Και παρότι ο κ. Γερολιόλιος είπε ότι πριν από την ομιλία τής κ. Ευθυμίου πρέπει να είναι κάποιος προσεκτικός ως προς το τι θα πει, στη συνέχεια ανέφερε ότι πέρυσι η κ. Ευθυμίου ήταν ομιλήτρια σε εκδήλωση στο Λιτόχωρο για τα …100 χρόνια από την ελληνική επανάσταση. https://olympiobima.gr/%ce%b7-%ce%b5%cf%80%ce%b1%ce%bd%ce%ac%cf%83%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%b7-%cf%84%ce%bf%cf%85-1821-%cf%83%cf%85%ce%bd%ce%ad%cf%87%ce%b5%ce%b9%ce%b5%cf%82-%ce%ba%ce%b1%ce%b9/
Τα χρόνια όμως που πέρυσι συμπληρώθηκαν από την ελληνική επανάσταση ήταν 200! (βεβαίως, βεβαίως)… Εννοείται, όλοι άκουσαν αυτό που είπε ο κ. Γερολιόλιος, πιθανολογώ όμως ότι μάλλον δεν αντιλήφθηκαν και όλοι αυτό το λάθος. Πάντως, ένας ακροατής στα πίσω έδρανα είπε χαμηλόφωνα και με σκωπτική διάθεση: «Είναι 200 χρόνια… Κάποιος να μάθει τον Γερολιόλιο να μετράει»!
.JPG "Γιατί Απουσίαζαν Οι Όροι «Ρωμηοσύνη», «Ρωμηοί» «Ρωμανία», Από Την Ομιλία Τής Καθηγήτριας, Μαρίας Ευθυμίου; 2")
Τι μάθαμε από την ομιλία τής κ. Ευθυμίου.
Από τη δίωρη και πλέον ομιλία τής κ. Ευθυμίου ακούσαμε πολλά που, είτε τα μάθαμε στο σχολείο και στο πανεπιστήμιο αλλά τα ξεχάσαμε, είτε δεν τα είχαμε μάθει ποτέ.
Ακούσαμε, λοιπόν, από το στόμα της για τα 3.500 χρόνια που μετράει μέχρι σήμερα η ελληνική γραφή (γραπτό κείμενο) και ότι δύο είναι οι γλώσσες που έχουν μεγάλη ιστορία, σε σχέση με τις υπόλοιπες. Και αυτές οι δύο είναι η ελληνική και η κινέζικη.
Ακούσαμε επίσης ότι η αγγλική γλώσσα δεν ήταν πάντοτε διεθνής γλώσσα αλλά ότι κατέστη διεθνής μετά από τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο μέχρι σήμερα. Και ότι σε λίγα χρόνια είναι δυνατόν μια άλλη γλώσσα, η κινεζική, να είναι ίσως μια ομιλούμενη διεθνώς γλώσσα.
Ακούσαμε, επιπλέον, ότι η διασπορά των Ελλήνων, στην αρχαιότητα, οφείλονταν κυρίως στις έντονες διαφωνίες και διαμάχες που είχαν μεταξύ τους οι Έλληνες.
Και βεβαίως, από τα πολλά που ακούσαμε ήταν, προς το τέλος τής μακράς ομιλίας της, ένας ύμνος προς την ελληνική γλώσσα. Αλλά…
Τα όσα δεν μάθαμε
από την ομιλία τής κ. Ευθυμίου
(ή όσα …«ξεχάσαμε» κι αυτά
που ξέραμε, όσοι τα ξέραμε).
Αλλά… ενώ η κ. Ευθυμίου επαινούσε την ορθή και ακριβή χρήση των λέξεων, ενώ κατακεραύνωνε σύγχρονους Έλληνες ότι δεν μιλούν ορθά ελληνικά και ότι χρησιμοποιούν ξένες λέξεις, κυρίως αγγλικές, για να κάνουν τους έξυπνους (στην τηλεόραση, αλλά όχι μόνο) η ίδια η κ. Ευθυμίου, σε κάποιες στιγμές τής ομιλίας της, δεν το εφάρμοζε αυτό… Δηλαδή, θα μπορούσε να χρησιμοποιεί με καλύτερο τρόπο κάποιες ελληνικές λέξεις αλλά και να μη χρησιμοποιεί ξένες λέξεις που, κακώς κατά την κρίση μου, τις έχουμε υιοθετήσει.
Για παράδειγμα, η κ. Ευθυμίου, σε κάποια σημεία τού λόγου της, χρησιμοποιούσε τη λέξη «γιατί» α) και ως ερωτηματικό μόριο, β) αλλά και ως αιτιολογικό σύνδεσμο. Βεβαίως, σε άλλα σημεία τού λόγου της χρησιμοποιούσε, ορθά κατά την κρίση μας, τη λέξη «γιατί» ως ερωτηματικό μόριο. Και έδινε την απάντηση στο ερώτημα που έθετε, χρησιμοποιώντας τον αιτιολογικό σύνδεσμο «διότι».
Αυτή τη διάκριση μεταξύ των λέξεων «γιατί» και «διότι» επισημαίνει και προκρίνει, για λόγους «αποφυγής ενοχλητικών ή άσκοπων επαναλήψεων», ο ομ. Καθηγητής Πανεπιστημίου, Γ.Μπαμπινιώτης, στο «Λεξικό τής Νέας Ελληνικής Γλώσσας», Ε’ έκδοση, Αθήνα 2019, σελίδες 491-492.
Επιπλέον, στην ομιλία της η κ. Ευθυμίου αν και απέρριπτε π.χ. τη χρήση αγγλικών λέξεων έναντι των εξαιρετικών σε νόημα ελληνικών λέξεων, η ίδια χρησιμοποιούσε και ξένες λέξεις στον λόγο της. Για παράδειγμα, χρησιμοποιούσε, κατ’ επανάληψη, την τουρκική λέξη «κιούπι» έναντι των ελληνικών λέξεων «πιθάρι» και «πίθος» (Γ.Μπαμπινιώτη, «Λεξικό τής Νέας Ελληνικής Γλώσσας», Ε’ έκδοση, Αθήνα 2019, σελίδα 1.029). Η κ. Ευθυμίου χρησιμοποιούσε μάλιστα την τουρκική λέξη «κιούπι» παρά το γεγονός ότι είναι και Καθηγήτρια Αρχαιολογίας (και η λέξη «πίθος» και «πιθάρι» είναι λέξεις που χρησιμοποιούνται ευρέως στην Αρχαιολογία, αλλά η λέξη «πιθάρι» χρησιμοποιείται και από τους σύγχρονους Έλληνες).
(Για το θέμα τής ευρείας χρήσης τουρκικών λέξεων υπάρχει σχετικό δικό μου δημοσίευμα https://stalagmaties.blogspot.com/2017/08/blog-post_27.html).
Κι ακόμη, η κ. Ευθυμίου είπε ότι της αρέσει περισσότερο η λατινική λέξη «σπίτι» από την ελληνική λέξη «οικία» (και «κατοικία»). Όμως, η λατινική λέξη «σπίτι» ΔΕΝ σημαίνει «οικία» και «κατοικία». Σημαίνει «ξενώνας», «χώρος φιλοξενίας» και «φιλοξενία». (Γ.Μπαμπινιώτη, «Λεξικό τής Νέας Ελληνικής Γλώσσας», Ε’ έκδοση, Αθήνα 2019, σελίδα 1.896).
(Για το ζήτημα που αφορά τη χρήση ξένων λέξεων, που συνεχώς εισάγονται στο λεξιλόγιό μας, εδώ στην Ελλάδα, υπάρχει σχετικό δικό μου δημοσίευμα https://stalagmaties.blogspot.com/2022/07/blog-post_21.html).
Επομένως, για την κ. Ευθυμίου που θέλει να μιλάμε ορθά ελληνικά και με ακρίβεια των λέξεων, η λατινική λέξη «σπίτι» δεν αποδίδει την ορθή έννοια του κατοικείν. Πόσοι από εμάς θεωρούν ότι εκεί που κατοικούν ΔΕΝ είναι οι χώροι που διαμένουν μόνιμα αλλά είναι χώροι προσωρινής φιλοξενίας; Πόσοι;
Γιατί προκαλεί σύγχυση ο όρος
«Βυζαντινή Αυτοκρατορία» ή «Βυζάντιο».
Και γιατί η κ. Ευθυμίου δεν είπε
ούτε μια λέξη για τη «Ρωμανία»,
για τους «Ρωμηούς», για τη «Ρωμηοσύνη».
Η Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιστορίας και Αρχαιολογίας τού Πανεπιστημίου Αθηνών, Μαρία Ευθυμίου, μιλώντας, για σημαντικό χρονικό διάστημα, για τη χιλιόχρονη αυτοκρατορία τής Ανατολής (αυτό που λανθασμένα ονομάζουμε «Βυζαντινή Αυτοκρατορία»), έλεγε και ξανάλεγε ότι οι Αυτοκράτορες, από τον πρώτο (Μέγα Κωνσταντίνο) έως και τον τελευταίο (Κωνσταντίνο Παλαιολόγο), θεωρούσαν τους εαυτούς τους ως Ρωμαίους Αυτοκράτορες.
Όμως, ενώ μιλούσε συνεχώς για Αυτοκράτορες των Ρωμαίων με έδρα την Κωνσταντινούπολη, ενώ μιλούσε για «Βυζάντιο», για «Βυζαντινή Αυτοκρατορία» και για τον χώρο τής «Ανατολικής Μεσογείου», από την ομιλία της απουσίαζαν οι όροι «Ρωμανία», «Ρωμηοσύνη», «Ρωμηός» / «Ρωμηοί». Δεν θυμάμαι να είπε ούτε μία λέξη γι’ αυτά… Να τα αναλύσει, να τα εξηγήσει… Γιατί; Είναι τόσο ασήμαντα αυτά;
Σύμφωνα με τον (αείμνηστο πλέον) Καθηγητή μου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, τον π. Γεώργιο Μεταλληνό, η χιλιόχρονη αυτοκρατορία δεν ονομαζόταν «Βυζαντινή Αυτοκρατορία» αλλά ονομαζόταν «Ρωμανία».
Στον ηλεκτρονικό σύνδεσμο που παρακάτω παραθέτω, υπάρχει ένα ευσύνοπτο και ενδιαφέρον άρθρο τού π. Γεωργίου Μεταλληνού, που αξίζει να διαβαστεί προσεκτικά, προκειμένου να δούμε τι σχέση έχουν οι όροι «Γραικός», «Νέα Ρώμη», «Ρωμανία» και «Ρωμηός» με τη χιλιόχρονη Αυτοκρατορία που, λανθασμένα, την ονομάζουμε «Βυζαντινή Αυτοκρατορία».
https://www.impantokratoros.gr/romaios-romhos.el.aspx
Όσες φίλες και όσοι φίλοι θέλουν να σχολιάσουν, θετικά ή αρνητικά, τα όσα έγραψα εδώ σ’ αυτό το κείμενο, μπορούν να εκφραστούν ελεύθερα στον παρακάτω σύνδεσμο. Είναι από το περιληπτικό δημοσίευμα που έχω κάνει στο χρονολόγιό μου, στο facebook.
—————————————
* Ο Ανδρέας Κατσιάπης – Γαλανός
είναι πτυχιούχος Α.Ε.Σ. Αθηνών,
πτυχιούχος Θεολογικής Σχολής Αθηνών,
δημοσιογράφος στην Κατερίνη.
https://www.facebook.com/profile.php?id=100009657090926
email: [email protected]
