Αρωματική βανίλια
Ποιος δεν αγαπά τη βανίλια, αυτό το υπέροχο μπαχαρικό που εμπλουτίζει αρωματικά και γευστικά πολλές από τις μαγειρικές παρασκευές μας;
Τι είναι όμως αυτό που κάνει τη βανίλια τόσο σαγηνευτική και την καθιστά αναντικατάστατη, αρωματική ύλη στις περισσότερες συνταγές;
Ας το ανακαλύψουμε..
Η ιστορία ξεκινά πριν από εκατοντάδες χρόνια, όταν οι κάτοικοι του ανατολικού Μεξικού εκτίμησαν τις πολλαπλές χρήσεις στην γαστρονομία και τις θεραπευτικές ιδιότητες του εκχυλίσματος των λοβών του λουλουδιού (Vanilla Planifolia) και ξεκίνησαν να την καλλιεργούν συστηματικά.
Μέχρι τον 16ο αιώνα, οι Ατζέκοι, ήταν ο μόνος λαός που επωφελούνταν από τα οφέλη της. Το 1520 αυτό άλλαξε, καθώς ο Ισπανός εξερευνητής Ερνάν Κορτές θέλησε να προωθήσει την καλλιέργεια και τη φήμη της, κάνοντας εξαγωγή της βανίλιας και σε άλλες χώρες της Ευρώπης.
Το γεγονός πως το φυτό απαιτούσε επικονίαση για να αποκτήσει τη γνώριμη γεύση, κατέστησε άκαρπη την προσπάθεια καλλιέργειας εκτός Μεξικού και Κεντρικής Αμερικής. Έτσι, το Μεξικό παρέμεινε για πολλά χρόνια ο μεγαλύτερος παραγωγός και εξαγωγέας βανίλιας.
Ωστόσο, το 1841, ένας σκλάβος του νησιού Ρεϋνιόν στον Ινδικό ωκεανό, ανακάλυψε πως το φυτό θα μπορούσε να γονιμοποιηθεί και με ανθρώπινη παρέμβαση. Αυτή η ανακάλυψη διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο για να επεκταθεί παγκόσμια η καλλιέργεια της.
Σήμερα, η βανίλια ως ένα εξαιρετικό υλικό της γαστρονομίας και ένα ισχυρό φάρμακο της εναλλακτικής ιατρικής καλλιεργείται σχεδόν σε όλες της χώρες και συνιστά μαζί με το σαρφάν και το κάρδαμο, ένα από τα πιο ακριβά μπαχαρικά.
Μορφές
Μπορούμε να προμηθευτούμε βανίλια σε μορφή εκχυλίσματος, βάμματος, σκόνης, αιθέριο έλαιο, ακόμη και ως αρωματική ζάχαρη.
Τα πολλαπλά οφέλη στην υγεία του οργανισμού, στα μαλλιά και το δέρμα, συνιστούν τη βανίλια βασικό συστατικό σε φάρμακα και προϊόντα περιποίησης όπως λοσιόν σώματος, σαμπουάν, βάλσαμο για τα χείλη, κρέμες κ.α.
Διατροφική αξία
Όλα τα πολύτιμα οφέλη και οι θεραπευτικές ιδιότητες της βανίλιας αντλούνται από το υψηλό διατροφικό προφίλ της.
Πιο συγκεκριμένα:
Στα 100 γραμμάρια εκχυλίσματος περιέχονται περίπου:
- Ενέργεια: 14%
- Υδατάνθρακες: 10%
- Κάλιο: 3%
- Βιταμίνη Β2: 7%
- Βιταμίνη Β3: 3%
- Χαλκός 8%
- Μαγγάνιο: 10%
Ποσοστό επί τοις 100 (%) της Ημερήσιας Συνιστώμενης Πρόσληψης.
Οφέλη
Τα οφέλη της βανίλιας δεν περιορίζονται μόνο στην αρωματισμό των αγαπημένων μας επιδορπίων. Αν την εντάξουμε στις διατροφικές μας επιλογές φαίνεται να επιδρά ευεργετικά και στη συνολική υγεία του οργανισμού.
Βελτιώνει τη διαδικασία της πέψης. Το τσάι με βανίλια και άλλα βότανα, έχει χρησιμοποιηθεί παραδοσιακά ως φάρμακο για την αντιμετώπιση των πεπτικών διαταραχών και τη θεραπείας του στομαχικού άλγους, της ναυτίας, του εμετού και της διάρροιας.
Ανακουφίζει τα συμπτώματα του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου. Έχει την ικανότητα να διεγείρει την έκκριση οιστρογόνων, η οποία βοηθά στη ρύθμιση της έμμηνου ρύσεως και στην ανακούφιση των δυσάρεστων συμπτωμάτων που σχετίζονται με το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο όπως το κοιλιακό άλγος, οι κράμπες, το φούσκωμα, η κούραση και οι μεταβολές στη διάθεση.
Ενισχύει την προσπάθεια απώλειας βάρους. Ορισμένες μελέτες υποστηρίζουν πως το εκχύλισμα βανίλιας όταν συμπεριληφθεί ως μέρος μιας υγιεινής διατροφής, η οποία συνδυάζεται και με τακτική άσκηση, μπορεί να ενισχύσει την προσπάθεια απώλειας των περιττών κιλών.
Ιδιότητες
Το αρωματικό λουλούδι διακρίνεται για τις εξής ιδιότητες:
Αντιοξειδωτικές
Διαθέτει ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες, που προστατεύουν τον οργανισμό από την επιβλαβή δράση των ελεύθερων ριζών. Επίσης, μειώνουν τον κίνδυνο σχεδόν όλων των χρόνιων φλεγμονωδών ασθενειών όπως είναι οι καρδιακές παθήσεις, ο διαβήτης και ο καρκίνος.
Αναλυτικότερα, η βανιλίνη το κύριο δραστικό συστατικό της, βοηθά στη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης, ενώ το μαγνήσιο και κάλιο βοηθούν στην ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και των επιπέδων σακχάρου μειώνοντας σημαντικά τον κίνδυνο αθηροσκλήρωση, υπέρτασης, καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού επεισοδίου και φλεγμονής.
Αντιφλεγμονώδεις
Η βανίλια έχει καταπραϋντικές ιδιότητες, οι οποίες την καθιστούν αποτελεσματική για τη μείωση της φλεγμονής και την καταπολέμηση των συμπτωμάτων που συνοδεύουν οι διάφορες μορφές αλλεργιών.
Επιπροσθέτως, οι αναλγητικές ιδιότητες του βοτάνου συμβάλλουν στη μείωση του πυρετού, του βήχα, ενώ βοηθούν και στη θεραπεία των λοιμώξεων του αναπνευστικού.
Αντιμικροβιακές
Οι αντιμικροβιακές ιδιότητες του λουλουδιού βοηθούν στην προστασία του οργανισμού από ιογενής, βακτηριακές και μυκητιακές λοιμώξεις, ενώ βοηθούν και στην καταπολέμηση των διαταραχών που σχετίζονται με το τριχωτό της κεφαλής συμπεριλαμβανομένης της τριχόπτωσης.
Επίσης, η αντιβακτηριδιακή φύση της βανίλιας, την καθιστά ισχυρό σύμμαχο στη μάχη κατά της ακμής και των ρυτίδων, προάγοντας ένα νεανικό, λαμπερό και πάνω από όλα υγιές δέρμα.
Καταπραϋντικές
Η βανιλίνη έχει ήπιες αναισθητικές και αναλγητικές ιδιότητες, οι οποίες βοηθούν στην ανακούφιση των κοινών πόνων όπως πονόλαιμος, πονόδοντος και κεφαλαλγία.
Αντικαταθλιπτικές
Μελέτες έχουν αποδείξει ότι το αρωματικό φυτό βοηθά στην ανακούφιση του στρες, με τις αντιοξειδωτικές του ιδιότητες να αποτρέπουν πιθανές βλάβες του νευρικού συστήματος.
Επίσης, εκτός από τη μείωση του άγχους και της έντασης, η ηρεμιστική δράση της βανίλιας προς στον εγκέφαλο είναι χρήσιμη για τη βελτίωση των γνωστικών λειτουργιών, την ενίσχυση της ψυχικής υγείας και την αντιμετώπιση ήπιων διαταραχών ύπνου και αϋπνίας
Αφροδισιακές
Τα αρχαία χρόνια, η βανίλια έχει χρησιμοποιηθεί ως αφροδισιακό. Όπως έχει αποδειχθεί, έχει την ικανότητα να ενισχύει τα επίπεδα της γυναικείας λίμπιντο και να βελτιώνει τα επίπεδα τεστοστερόνης στους άνδρες συμβάλλοντας ακόμη και στη θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας.
Τρόποι να χρησιμοποιήσουμε τη βανίλια
Οι τρόποι που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη βανίλια και να επωφεληθούμε από τα οφέλη της περιλαμβάνουν:
Στη μαγειρική. Μπορούμε να δοκιμάσουμε σκόνη ή εκχύλισμα βανίλιας σε επιδόρπια, smoothies, milkshake, γιαούρτι, ζεστό κακάο, καφέ, κέικ, muffins, βάφλες, τηγανίτες, πουτίγκες, σοκολάτες, μπισκότα, παγωτά και ενεργειακά ροφήματα.
Στην αρωματοθεραπεία. Διαχέουμε μερικές σταγόνες αιθέριο έλαιο βανίλιας στον χώρο μας.
Εναλλακτικά, προσθέτουμε στο βραδινό μας μπάνιο μαζί με άλλα αιθέρια έλαια της επιλογής μας. Μπορούμε επίσης, να το εφαρμόσουμε τοπικά για να κάνουμε ελαφρύ μασάζ.
Φυσική βανίλια έναντι τεχνητής
Όπως αναφέραμε η βανίλια συνιστά εξαιρετικό αρωματικό και ενισχυτικό γεύσης και ένα αποτελεσματικό παραδοσιακό φάρμακο. Δεδομένης λοιπόν, της μεγάλης ζήτησης αλλά και του υψηλού κόστους επεξεργασίας, πολλές εταιρίες επιλέγουν την προσθήκη χημικών.
Έτσι, το εκχύλισμα και τα λοιπά παράγωγα μπορεί να έχουν το ίδιο άρωμα, εντούτοις στερούνται γεύσης και θρεπτικής αξίας. Για τον λόγο αυτό είναι πολύ σημαντικό να επιλέγουμε την αγορά φυσικής βανίλιας.
Οδηγίες για να φτιάξουμε σπιτικό εκχύλισμα βανίλιας
Το φυσικό εκχύλισμα είναι διαθέσιμο σε όλα τα σούπερ μάρκετ. Ωστόσο, το γεγονός ότι κοστίζει ακριβά, περίπου 3 ευρώ τα 20ml, καθιστά την απόκτησή του ιδιαίτερα δαπανηρή.
Η λύση είναι να φτιάξουμε μόνοι μας εκχύλισμα βανίλιας ακολουθώντας τις παρακάτω απλές οδηγίες.
θα χρειαστούμε:
- 5 με 6 ξυλάκια βανίλιας (extract grade)
- 1 ποτήρι αλκοόλ (π.χ. βότκα ή ρούμι)
- Αεροστεγές δοχείο
Η αναλογία είναι 1 προς 6. Δηλαδή σε ένα φλιτζάνι αλκοόλ τοποθετούμε 5-6 ξυλάκια βανίλιας.
Διαδικασία παρασκευής
Χαράζουμε κατά μήκος τα ξυλάκια και αφαιρούμε τους εσωτερικούς σπόρους. Αφού τους τοποθετήσουμε στο δοχείο, συμπληρώνουμε με βότκα. Σφραγίζουμε το καπάκι και αποθηκεύουμε σε δροσερό και σκοτεινό δωμάτιο για περίπου 7-8 εβδομάδες. Φροντίζουμε ωστόσο να ανακινούμε ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
