Αμαμηλίδα, το ισχυρότερο βότανο για κιρσούς, φλεβίτιδα, αιμορροΐδες

Αμαμηλίδα, Hamamelis virginiana L. (Hamamelidaceae)

Πρόλογος

Η αμαμηλίς είναι το ισχυρότερο βότανο για τους κιρσούς, τη φλεβίτιδα,

τις ευρυαγγείες και τις αιμορροΐδες.

Hamamelis virginiana η αμαμηλίς:

 Εξωτερική χρήση:

1. δέρμα/βλεννογόνοι – ερεθισμοί, φλεγμονές,

πληγές,

τσιμπήματα εντόμων.

2. αιμορροΐδες

3. βαριά πόδια / κιρσοί,

μώλωπες,

φλεβίτιδα

4. γαργάρες για στόμα και λαιμό

5. ερεθισμός ματιών, επιπεφυκίτιδα,

κουρασμένα μάτια, ειδικές λοσιόν ματιών αμαμηλίδας

Εσωτερική χρήση:

6. διάρροια/κολίτιδα

7. αιμορροΐδες

8. βαριά πόδια/ κιρσοί,

μώλωπες,

φλεβίτιδα

9. μηνορραγία,

δυσμηνόρροια

10. ρινορραγία

H Hamamelis virginiana, γνωστή για τα υψηλά επίπεδα tannins και άλλων phenolics ουσιών, χρησιμοποιείται ευρέως για τη θεραπεία πλήθους δερματολογικών διαταραχών.

Τα συστατικά που συνθέτουν την αμαμιλίδα

Αμαμηλίς λοιπόν και ο φλοιός,

τα φύλλα,

και τα κλαδιά της είναι πλούσια σε ισχυρότατες ενώσεις, οι οποίες της χαρίζουν τις σπουδαίες ιδιότητές της και δράσεις.

Οι κυρίαρχες ενώσεις της αμαμηλίδας είναι οι tannins*.

Οι tannins είναι τα κύρια συστατικά του φλοιού, αντιπροσωπεύουν έως και το 8-12% του βάρους του, αλλά και των φύλλων της,  και έχουν περιγραφεί ως το αντιιικό δυναμικό των εκχυλισμάτων της.

Οι tannins παράγονται σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό από όλα τα βότανα, με υψηλότερες συγκεντρώσεις στα φύλλα, στα φρούτα και στο φλοιό.

Επίσης έχουν ταυτοποιηθεί οι  flavonol glycosides και οι αντίστοιχες aglycones τους quercetin και kaempferol,

τρία ισομερή chlorogenic acid,

hydroxycinnamic acids,

saponins,

flavonoids.

Οι ιδιότητες και οι δράσεις της αμαμιλίδας

Τα κύρια ενεργά συστατικά της αμαμηλίδας, που είναι οι tannins, σε απόλυτη συνέργεια με τα υπόλοιπα προσδίδουν στην αμαμηλίδα

αντιιικές – η αντιική δράση των εκχυλισμάτων Hamamelis έχει αποδειχθεί  έναντι του ιού του απλού έρπητα,

του ιού της γρίπης Α, ισχυρή αντιγριπική δράση, και του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων.

Η συγκεκριμένη μελέτη –https://www.ncbi.nlm.nih.gov/labs/pmc/articles/PMC3909258/– κατέδειξε και την ισχυρή αντιιική δράση του εκχυλίσματος του φλοιού της Hamamelis έναντι  του Streptococcus mutans, αλλά και ορισμένων πολυανθεκτικών νοσοκομειακών βακτηρίων.

αντιβακτιριακές,

αντιφλεγμονώδεις,

αιμοστατικές

αντιοξειδωτικές,

αντισηπτικές,

αντιμεταλλαξιογόνες,

αντικαρκινικές,

επουλωτικές,

καταπραϋντικές,

στυπτικές και

τονωτικές ιδιότητες.

φαρμακευτικές και γενικές χρήσεις της αμαμιλίδας σήμερα

Σήμερα, τα φαρμακευτικά προϊόντα της αμαμηλίδας, είναι από τα λίγα βοτανικά προϊόντα που πληρούν τα πρότυπα του FDA για ασφάλεια και αποτελεσματικότητα.

Τα θεραπευτικά και ιαματικά  εκχυλίσματα ή αποστάγματα της αμαμηλίδας τα παίρνουμε κυρίως από το φλοιό, αλλά και τα φύλλα της.

Λόγω των αντιφλογιστικών και στυπτικών ιδιοτήτων τους, τα εκχυλίσματα χρησιμοποιούνται ευρέως, τοπικά μόνο, για τη φροντίδα του δέρματος,

τη θεραπεία μικρών πληγών και μωλώπων,

τοπικών φλεγμονών,

αιμορροΐδων,

κιρσών – η αμαμελίς αποτρέπει τις χρονοβόρες, επώδυνες και δαπανηρές επιπλοκές των κιρσών και των αιμορροΐδων 

φλεβίτιδας,

φλεγμονωδών οιδημάτων και δερματικών διαταραχών, όπως το έκζεμα,

η δερματίτιδα,

οι δοθιήνες-καλόγεροι.

Για τη θεραπεία εγκαυμάτων,

για τα τσιμπήματα των εντόμων,

για τη σμηγματορροϊκή δερματίτιδα-μια κατάσταση που προκαλεί πιτυρίδα,

Η τοπική εφαρμογή εκχυλίσματος φύλλων αμαμηλίδας προκαλεί σημαντική μείωση  της αγγειοσυσπαστικής δραστηριότητας.

Το αφέψημα του φλοιού της χρησιμοποιείται σε καταπλάσματα για επώδυνα πρηξίματα και όγκους.

Οι αλοιφές και τα εκχυλίσματα της αμαμηλίδας βοηθούν στο να αντιμετωπιστούν αλλά και να θεραπευτούν οι χιονίστρες, οι οποίες δημιουργούνται από την επαναλαμβανόμενη έκθεση των χεριών και ποδιών στο κρύο -είναι επίπονες φλεγμονές μικρών αιμοφόρων αγγείων του δέρματος.

Σε κολπικές πλύσεις, αντιμετωπίζει την πυώδη έκκριση βλέννας από τους φλεγμονώδεις ιστούς καθώς και την απώλεια αίματος – η αμαμηλίς είναι από τα ιδανικότερα βότανα για εμμηνορροϊκές αιμορραγίες, καθώς συμβάλλει στην  καταστολή της ακατάσχετης ροής της περιόδου.

Η αμαμηλίς ανήκει στην ομάδα των ισχυρών αιμοστατικών βοτάνων, καθώς συμβάλλει στον έλεγχο τόσο της εσωτερικής, όσο και της εξωτερικής αιμορραγίας.

Έτσι η αμαμηλίς έχει χρησιμοποιηθεί ιστορικά ως μια γενική θεραπεία από τους περισσότερους ανθρώπους, για

ρινορραγίες,

εκδορές και κοψίματα, όπως από τα ξυραφάκια -σε προηγούμενους χρόνους οι κουρείς χρησιμοποιούσαν για το ξύρισμα και το κούρεμα των ανδρών τα περίφημα και παντού γνωστά ξυραφάκια.

Όταν λοιπόν τύχαιναν μικροτραυματισμοί, οι κουρείς, χρησιμοποιούν την αμαμηλίδα, ώστε να προστατέψουν το δέρμα από την επερχόμενη φλεγμονή των αιμοφόρων αγγείων στο σημείο της κοπής και την μόλυνση στο συγκεκριμένο σημείο-

Λόγω των αντιοξειδωτικών ιδιοτήτων τους και δράσεων, τα εκχυλίσματα και τα αποστάγματα της αμαμηλίδας χρησιμοποιούνται ευρέως  για την αντιγήρανση και την μείωση και την εξάλειψη των ρυτίδων του δέρματος.

Σαν εξαιρετικό στυπτικό,

τονωτικό,

ενυδατικό και αντιγηραντικό βότανο η αμαμηλίς, χρησιμοποιείται για να μειώσει τις σακούλες κάτω από τα μάτια,

να μειώσει το μέγεθος των ανοικτών πόρων σε όλους τους τύπους δέρματος,

να βελτιώσει την υφή του και να θεραπεύσει τυχόν ατέλειές του, όπως πανάδες,

μπαλώματα,

ακμή.

Λόγω των ισχυρών αντιιικών ιδιοτήτων της και της αντιγριπικής της δράσης, η αμαμηλίς χρησιμοποιείται στη θεραπεία του ιού του απλού έρπητα,

του ιού της γρίπης Α  και του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων και πάντα υπό την επίβλεψη ειδικού βοτανολόγου.

Λόγω των ισχυρών αντιμεταλλαξιογόνων και

αντικαρκινικών της δράσεων, χρησιμοποιείται προληπτικά για την προστασία από τον καρκίνο του παχέος εντέρου, καθώς έχει παρατηρηθεί πως παρεμποδίζει τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων του καρκίνου του παχέος εντέρου.

-. Πως χρησιμοποιούμε την αμαμιλίδα

Η αμαμηλίς χρησιμοποιήθηκε ευρέως από τους Ινδιάνους της Αμερικής ως φαρμακευτικό φυτό,  για τη θεραπεία της δυσεντερίας και

της διάρροιας,

για τη θεραπεία του κρυολογήματος και του βήχα,

ως στυπτικό και καθαριστικό του αίματος,

για να περιποιηθούν κοψίματα, μώλωπες και τσιμπήματα εντόμων,

για τη θεραπεία των αιμορροΐδων,

των δερματικών πληγών,

για τη θεραπεία φλεγμονών των ματιών.

Από τότε μέχρι και σήμερα  έχει κυλίσει πολύ νερό στο αυλάκι, η χρήση όμως της αμαμηλίδας, του σπουδαίου βοτάνου, συνεχίζεται αμείωτη.

Εκχυλίσματα και αποστάγματα του φλοιού της, χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των ελκών του δέρματος,

των πληγών και των όγκων,

για τον έλεγχο της αιμοραγίας,

για τη θεραπεία των αιμορροΐδων,

για τη θεραπεία των κιρσών και του φλεβίτη και πολλών άλλων φλεγμονών του δέρματος.

Ανάλογα με τον τρόπο παρασκευής ενός παρασκευάσματος, τα προϊόντα αμαμελίδας χρησιμοποιούνται για τη στυπτική,

αιμοστατική και αντιφλεγμονώδη δράση τους.

Τα εκχυλίσματα του φλοιού της αμαμηλίδας είναι ισχυρότερα των φύλλων της.

Συνήθως τα εκχυλίσματα της αμαμηλίδος είναι βάμματα από τα κλαδιά της, αλλά και βάμματα μειγμάτων από κλαράκια και άνθη.

Σε πολλές χώρες μεταξύ των οποίων και η Γερμανία, ο φλοιός και τα φύλλα της αμαμηλίδας έχουν εγκριθεί για θεραπεία της ήπιας διάρροια,

της φλεγμονής των ούλων και των βλεννογόνων του στόματος,

του ήπιου ερεθισμού ή της τοπικής φλεγμονής του δέρματος.

Τα εκχυλίσματά της χρησιμοποιούνται σε αντιγηραντικά και αντιρυτιδικά προϊόντα για όλους τους τύπους του δέρματος, αλλά και σε προϊόντα για διάφορα άλλα προβλήματα του δέρματος όπως η ακμή.

Για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και τη θεραπεία  της ακμής, χρησιμοποιούμε κομπρέσες ή ταμπονάρουμε με απόσταγμα αμαμηλίδας τα σημεία του δέρματος που υποφέρουν από ακμή ή από δοθηίνες-καλογέρους

Το εκχύλισμα και το απόσταγμα του φλοιού της είναι μια γενική θεραπεία για τις περισσότερες φλεγμονώδεις παθήσεις του δέρματος.

Κατάπλασμα από φρέσκα φύλλα ή από φλοιό αμαμηλίδας ανακουφίζει άμεσα από τον πόνο και το πρήξιμο των φλεγμονών. 

Ταμπονάροντας με ένα βαμβάκι, βουτηγμένο σε έγχυμα αμαμηλίδας, στα σημεία που μας τσίμπησαν κουνούπια ή κάποιο άλλο έντομο, ηρεμούμε άμεσα τον πόνο και ανακουφίζουμε τον κνησμό. 

Με 2-3 g θρυμματισμένου φλοιού αμαμηλίδας ετοιμάζουμε αφέψημα, το οποίο χρησιμοποιούμε ως στοματικό διάλυμα, στοματικές πλύσεις και γαργάρες, για ανακούφιση από μικρές φλεγμονές του βλεννογόνου της στοματικής κοιλότητας, έως και τρεις φορές τη μέρα, την ίδια πρακτική μπορούμε να κάνουμε και με βάμμα, αραιωμένο (1:3) με νερό, τρεις φορές την ημέρα ως γαργάρα

Το κρύο αφέψημα από τον φλοιό της, τον  χρησιμοποιούμε και για πλύσεις των ματιών που πάσχουν από επεπιφυκίτιδα.

Για τα ερεθισμένα και κουρασμένα μάτια, ετοιμάζουμε έγχυμα με φύλλα αμαμηλίδας και κάνουμε κομπρέσες.

Το αφέψημα και τα εκχυλίσματα του φλοιού της αμαμηλίδας έχουν τοπική αντιική δράση, σε περιπτώσεις έρπητα ζωστήρα.

Εκεί όμως που έκανε και κάνει θαύματα η αμαμηλίς είναι στην θεραπεία των κιρσών,

τις φλεβίτιδας και των αιμορροΐδων, καθώς αποτρέπει τις χρονοβόρες, επώδυνες και δαπανηρές επιπλοκές των κιρσών και των αιμορροΐδων.

Αλοιφές,

αποστάγματα,

εκχυλίσματα και βάμματα χρησιμοποιούνται σε αυτές τις περιπτώσεις, καθώς οι περισσότερες μελέτες υποστηρίζουν τους ισχυρισμούς αυτούς και συστήνουν τη χρήση της αμαμηλίδας για τη θεραπεία των κιρσών και των αιμορροΐδων.

Ο τρόπος είναι τοπικά επιθέματα πολλές φορές την ημέρα.

Ειδικά για τις αιμορροΐδες συστήνονται τοπικά επιθέματα πολλές φορές την ημέρα με απόσταγμα ή βάμμα αμαμηλίδας,

επάλειψη με αλοιφή αμαμηλίδας και υπόθετα, αν κριθεί αναγκαίο από τον θεράποντα γιατρό.

Επίσης υπάρχουν και μικρά μαξιλαράκια εμποτισμένα με αμαμελίδα άκρως

ανακουφιστικά και θεραπευτικά.

Πολλά προϊόντα της αμαμηλίδας κυκλοφορούν στην αγορά ως εγκεκριμένα προϊόντα.

Σε φαρμακευτικά προϊόντα που περιέχουν τη βοτανική ουσία, δεν έχουν γίνει ενέργειες φαρμακοεπαγρύπνησης.

Η φυτική ουσία Hamamelidis folium διατίθεται μόνο σε συνδυαστικά προϊόντα.

Υπάρχει επίσης ένα τσάι από το βότανο, μονοσυστατικό, για την παρασκευή καταπλασμάτων, για γαργάρες και για ξέπλυμα του στόματος και του φάρυγγα και για υποστηρικτική θεραπεία σε επιφανειακή δερματική βλάβη,

σε μικρή φλεγμονή του δέρματος και του βλεννογόνου.

Τα φυτικά σκευάσματα που βρίσκουμε είναι αποξηραμένος  θρυμματισμένος φλοιός, για παρασκευή αφεψήματος,

αποξηραμένα  θρυμματισμένα άνθη και φύλλα για την παρασκευή εγχύματος,

βάμματα,

υγρό εκχυλίσματα από φύλλα και άνθη

ξηρό εκχύλισμα από φλοιό,

νερό αμαμηλίδας, το περίφημο  aqua hamamelidis,

και, δεν θα έλειπε, λικέρ αμαμελίδας.

Η αμαμηλίς συνδυάζεται ιδανικά με την Hydrastis canadensis L,

τον Ruscus aculeatus L και την Aesculus hippocastanum L.-αγριοκαστανιά

Τι πρέπει να προσέχουμε:

α) η αμαμηλίς όπως και όλα τα βότανα πρέπει να χρησιμοποιείτε – πάντα -με τη δέουσα προσοχή

β) η αμαμηλίς είναι πολύ καλά ανεκτή από τους περισσότερους ανθρώπους

γ) οι γυναίκες που είναι έγκυες ή θηλάζουν θα πρέπει πάντα να συμβουλεύονται τον γιατρό τους πριν χρησιμοποιήσουν αμαμηλίδα.

δ) δεν χρησιμοποιούμε εσωτερικά την αμαμηλίδα, χωρίς την έγκριση του γιατρού μας

Ποιά είναι όμως η αμαμηλίς;

Αυτό το φυλλοβόλο δέντρο που μοιάζει με θάμνο κατάγεται από το ανατολικό τμήμα της Βόρειας Αμερικής

Είναι ένα μικρό δέντρο με ύψος 1,5 το πολύ μέτρα.

Ήταν όμως γνωστή στην Αρχαία Ελλάδα και ήταν ο Ιπποκράτης ήταν αυτός που τη βάπτισε αμαμηλίς από τις αρχαίες λέξεις: ἅμα που σημαίνει μαζί και μῆλον, που σημαίνει ο καρπός του δέντρου και έχουμε τη λέξη αμαμηλίς και δηλώνει το δέντρο που έχει και άνθη και καρπούς ταυτόχρονα, ένα κάπως σπάνιο χαρακτηριστικό.

Η αμαμηλίς παράγει λουλούδια την ίδια στιγμή που οι καρποί του προηγούμενου έτους ωριμάζουν και διασκορπίζουν τους σπόρους.

Τα φρούτα της αξίζουν αναφοράς.

Η αμαμελίς παράγει ένα φρούτο που μοιάζει με κάψουλα που περικλείει δύο γυαλιστερούς σκληρούς μαύρους σπόρους με λευκό, λιπαρό, βρώσιμο εσωτερικό.

Αυτοί οι σπόροι με το βρώσιμο εσωτερικό λατρεύτηκαν από πολλούς αρχαίους λαούς.

Η γεύση τους είναι σαν αυτή των φιστικιών.

Η αμαμελίς έχει μηχανική δράση διασποράς των σπόρων.

Όταν ωριμάσει, οι κάψουλες των σπόρων, εκρήγνυνται με ένα σκάσιμο, εκτοξεύοντας τους σπόρους σε απόσταση δέκα μέτρων από τον θάμνο.

Το βοτανικό, δυωνυμικό της όνομα Hamamelis virginiana L.

και

περιλαμβάνει τέσσερα είδη, από τα οποία τα δύο

1) η hamamelis virginiana και

2) η hamamelis vernalis είναι αυτοφυή της Βόρειο-Ανατολικής Αμερικής, όπου οι ιθαγενείς γνώριζαν από πολύ παλιά τη θεραπευτική της αξία και από αυτούς την γνώρισαν και οι πρώτοι Ευρωπαίοι άποικοι τον 18ο αιώνα, που άρχισαν να χρησιμοποιούν το φυτό ως κατάπλασμα για τις φλεγμονές  και τους ερεθισμούς.

Έτσι η φήμη της ως ισχυρότατου στυπτικό φυτού εξαπλώθηκε γρήγορα στην Ευρώπη και πέραν αυτής, ώστε σήμερα εκατομμύρια άνθρωποι να χρησιμοποιούν το απόσταγμα  αμαμηλίδας για τις περισσότερες δερματικές παθήσεις και τις αιμορροΐδες.

Τα άλλα δύο είδη-

3) η hamamelis mollis είναι αυτοφυές της Κίνας και

4) η hamamelis japonica της ευρύτερης περιοχής της Ασίας συμπεριλαμβανομένης και της Ιαπωνίας.

Στην Ελλάδα υπάρχουν τα είδη:

Hamamelis virginiana,

Hamamelis japonica και

Hamamelis japonica arborea…

Η hamamelis japonica arborea εμφανίστηκε στην περιοχή της Ευρώπης περίπου το 1862 και από τότε έγινε ένα από τα αγαπημένα της δενδρύλια με πανέμορφα κίτρινα άνθη σε σχήμα λεπτής τιράντας που περικλείουν κάλυκες με κατακόκκινο σαν αίμα χρώμα.

Οι αμαμηλίδες είναι φυτά χειμωνιάτικα, ανθίζουν εκεί γύρω στα Χριστούγεννα,

έχουν εντυπωσιακή παρουσία και

λεπτό φίνο άρωμα το οποίο πλημμυρίζει τον αέρα χωρίς να φοβούνται παγωνιές και χιόνια!

Και γιατί Witch Hazel;

Εκεί, σε κάποιο λόφο στην πλαγιά κάποιου δάσους, δίπλα σε μια μικρή λιμνούλα υπάρχει περίπτωση να συναντήσουμε έναν όμορφο, διακλαδισμένο θάμνο, διακοσμημένο με σφιχτές συστάδες κίτρινων λουλουδιών σαν αράχνη. 

Το όνομά του είναι αμαμηλίς,

Το βοτανικό διωνυμκό του Hamamelis virginiana L και για τους αγγλομαθείς Witch Hazel – η φουντουκιά των μαγισσών

Και αυτό γιατί στην αποικιακή Αμερική, τα εύκαμπτα διχαλωτά κλαδιά του θάμνου ήταν το αγαπημένο “ραβδί μαγισσών”, με το οποίο εντόπιζαν κρυμμένα υπόγεια νερά, αλλά και πολύτιμους λίθους.

Στην ουσία η αμαμηλίς δεν έχει καμία σχέση με μάγισσες, αλλά μάλλον προέρχεται από την παλιά αγγλική λέξη για τα εύκαμπτα κλαδιά “wych”. 

Στην Αγγλία οι ραβδοσκοπικοί αποκαλούν μια φτελιά -Ulmus glabra “η φουντουκιά της μάγισσας”. 

Όταν οι πρώτοι Βρετανοί άποικοι έφτασαν στην Αμερική, θεώρησαν ότι η αμαμηλίς-Hamamelis virginiana L. που βρήκαν εδώ, ήταν η φουντουκιά της πατρίδας τους χάρη στην ομοιότητά τους και των εύκαμπτων κλαριών της, σαν της φουντουκιάς που χρησιμοποιούσαν οι ραβδοσκόποι.

Έτσι η φτελιά –Ulmus glabra αν και δεν είναι φουντουκιά, τα φύλλα της έχουν εντυπωσιακή ομοιότητα με αυτά της κοινής αμερικάνικης φουντουκιάς  Corylus americana, η οποία με τη σειρά της μοιάζει με την αμαμηλίδα-Hamamelis virginiana L., από όπου κα όλη η σύγχυση και έφτασε να ονομάζεται η αμαμηλίδα το δέντρο των μαγισσών-  Witch Hazel!

* Φαρμακολογία των tannins.
Τα βότανα που περιέχουν ταννίνες χρησιμοποιούνται για τη σύσφιξη των ιστών- κιρσοί,
για τη “σύσφιξη” των υπερβολικά υδαρών εκκρίσεων- διάρροια,
για την προστασία του κατεστραμμένου ιστού- προστασία του δέρματος από τη γήρανση,
για τη διακοπή της αιμορραγίας- βαριά εμμηνορροϊκή ροή και
για τον έλεγχο μολύνσεων και λοιμώξεων – η αντιική δράση έχει αποδειχθεί για επιλεγμένες τανίνες.
Δρουν επίσης ως ισχυρότατα αντιφλεγμονώδη και αντιμικροβιακά.
Χημικά οι ταννίνες είναι φαινόλες.
Είναι διαλυτές στο νερό και χρησιμοποιούνται συχνά και για την αντιμετώπιση της δηλητηρίασης από αλκαλοειδή.
Μεγάλο μέρος των ταννινών που καταπίνονται παραμένουν μη απορροφήσιμες στην πεπτική οδό, αλλά μερικές φθάνουν στα σωματικά υγρά και ως διαλυτές αππεκρίνονται από τα νεφρά.
Οι ταννίνες χωρίζονται σε συμπυκνωμένες-condensed-γνωστές και ως proanthocyanidins και υδρολυόμενες-hydrolyzable
Οι hydrolyzable tannins (HTs) πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή εάν λαμβάνονται εσωτερικά, και αν χρησιμοποιούνται εσωτερικά θα πρέπει να είναι για πολύ  συντομότερο  χρονικό διάστημα.
Τα πιό γνωστά βότανα που περιέχουν hydrolyzable tannins είναι:
Arctostaphylos uva-ursi
Aesculus hippocastanum
Hamamelis virgininicus
Quercus sp.
Νομίζω ότι άξιζε τον κόπο να γνωρίσουμε την αμαμηλίδα ένα φυτό-βότανο, λίγο άγνωστο σε πάρα πολλούς!
Κείμενο,επιμέλεια:thalia-botanologia.gr

αναφορές, μελέτες, δημοσιεύσεις:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3909258/
https://www.ema.europa.eu/documents/herbal-report/assessment-report-hamamelis-virginiana-l-cortex-hamamelis-virginiana-l-folium-hamamelis-virginiana-l_en.pdf
http://www.stevenfoster.com/education/monograph/witchhazel.html
http://klemow.wilkes.edu/Hamamelis.html
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21626454/
https://thenaturopathicherbalist.com/2015/09/25/hamamelis-virginiana/
https://plants.ces.ncsu.edu/plants/hamamelis-virginiana/