Γράφει ο Τζιόλας Ιωάννης
Η σημερινή Λεπτοκαρυά έχει ιστορία μόνο εξήντα χρόνια. Δημιουργήθηκε, επειδή το έδαφος της παλαιάς Λεπτοκαρυάς πάθαινε καθίζηση, με αποτέλεσμα να πέφτουν τα σπίτια του χωριού, γι΄αυτό και η πολιτεία αναγκάστηκε (από το 1952 έως το 1960) να μεταφέρει το χωριό στην καινούργια του θέση, όπου βρίσκεται σήμερα η ομώνυμη κωμόπολη. Πολιούχος της είναι ο Άγιος Νικόλαος (η εκκλησία του Αγίου Νικολάου χτίστηκε το 1962). Πρόκειται για τρίκλιτη Βασιλική, χωρίς τρούλο.
Η παλαιά Λεπτοκαρυά πιθανόν να χτίστηκε ανάμεσα στα 1580 – 1620. Πολλοί από τους πρώτους κατοίκους που εγκαταστάθηκαν στο χωριό, προέρχονταν από θαλασσινές περιοχές. Πριν από πολλά χρόνια, στο χωριό υπήρχαν πολλοί ανάπηροι, (όπως μουγγοί & κουτσοί) από κληρονομικότητα. Αυτό ίσως σημαίνει, πως οι πρώτοι κάτοικοι της παλαιάς Λεπτοκαρυάς, έφερναν μαζί τους και διάφορες αρρώστιες, που συνήθως προσβάλλουν (πρώτα) τους ναυτικούς.
Επειδή το χωριό είχε πολλούς ναυτικούς και ψαράδες, γι’ αυτό πιθανολογούμε πως και ο ναός στην παλαιά Λεπτοκαρυά, αφιερώθηκε στον Άγιο Νικόλαο, ο οποίος είναι και ο προστάτης των θαλασσινών.
Το χωριό είχε τον ιερό ναό του “Αγίου Νικολάου”, με το ωραίο ασβεστόκτιστο καμπαναριό. Η εκκλησία ανακατασκευάστηκε (για τελευταία φορά) το έτος 1896. Και αυτό μας το μαρτυρούσε μία ορθογώνια πελεκημένη πέτρα, που έφερε ανάγλυφα στην εξωτερική επιφάνεια, την ημερομηνία 1896. Η πέτρα αυτή βρίσκονταν ως οικοδομικό υλικό, στην αριστερή πλευρά της εισόδου στον Πρόναο της εκκλησίας. Δυστυχώς όμως κλάπηκε πριν από αρκετά χρόνια.
Το μήκος της εκκλησίας ήταν 23,20μ, το πλάτος 12μ, ενώ το ύψος ήταν 6,40μ. Δεν γνωρίζουμε τα ακριβή αίτια της καταστροφής του ιερού ναού. Το πιο πιθανό είναι να καταστράφηκε από πυρκαγιά, όπως μας μαρτυρούν και οι προφορικές αναφορές των γεροντότερων Λεπτοκαριτών.
Ο επίσκοπος Θεόκλητος, στην (ανέκδοτη) επιστολή του μας αναφέρει, πως το νέο ανακατασκευασμένο κτίριο της εκκλησίας θα είναι λιθόκτιστο, και θα φέρει δύο εισόδους και έντεκα παράθυρα. Τέλος, μας αναφέρει πως για την ανακατασκευή της εκκλησίας θα δαπανηθούν 66 – 70 χρυσές οθωμανικές λίρες, οι οποίες υπήρχαν ήδη στο ταμείο της εκκλησίας στην παλαιά Λεπτοκαρυά.
Πολύ σύντομα θα σας παρουσιάσουμε μία ανέκδοτη (δηλ. αδημοσίευτη) επιστολή του επισκόπου Πέτρας Θεοκλήτου, για την ανακατασκευή της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου στην παλαιά Λεπτοκαρυά. Η επιστολή αυτή χρονολογείται το έτος 1894. Την επιστολή θα την δημοσιεύσουμε από κοινού με τον κ. Αθανάσιο Αγγελόπουλο (ομότιμος καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ.).
Την ημέρα που γιόρταζε ο πολιούχος Άγιος Νικόλαος, γίνονταν το ύψωμα της εικόνας του “Αγίου Νικολάου”. Μετά την Θεία Λειτουργία έβγαζαν την εικόνα του Αγίου, σε ένα αναλόγιο και οι Λεπτοκαρίτες έδιναν ότι είχαν ευχαρίστηση, φιλούσαν την εικόνα και το χέρι του παπά και μετά έφευγαν.
Τα χρήματα που συγκέντρωναν, τα διέθεταν για τις διάφορες ανάγκες του Ναού. Μπροστά στον Ναό απλώνονταν μια μεγάλη αυλή “το κελί”, στην οποία γίνονταν τα πανηγύρια και οι γάμοι.
Σήμερα, δυστυχώς ο ναός του “Αγίου Νικολάου”, έχει αφεθεί, στη φθορά του χρόνου. Το μόνο που έχει απομείνει είναι ο ανατολικός τοίχος (με την κόγχη του Ιερού Βήματος), ολόκληρος ο νότιος τοίχος, καθώς και τμήμα του νότιου τοίχου του Πρόναου. Όλο το υπόλοιπο τμήμα του ναού έχει δυστυχώς κατακρημνισθεί στο διπλανό ρέμα.
Στο εσωτερικό των κογχών του “Ιερού Βήματος“, διακρίνουμε υπολείμματα κονιάματος που φέρουν και ίχνη γαλάζιου επιχρίσματος. Πρόκειται για αγιογραφίες αγίων και αγγέλων, των οποίων εάν δεν γίνει σύντομα ο καθαρισμός από τους ειδικούς συντηρητές, τότε πολύ γρήγορα θα εξαφανισθούν από τη φθορά του χρόνου.
Πιστεύω πως έφθασε η ώρα, να αναδειχθεί η παλαιά Λεπτοκαρυά, ενώ με την αναστήλωση των μνημείων της, θα γίνει πόλος έλξης για τους επισκέπτες, αλλά και οι νεότεροι Λεπτοκαρίτες θα μάθουν και θα αγαπήσουν τη γενέτειρα των προγόνων τους.
ΤΖΙΟΛΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
Φιλόλογος – αρχαιολόγος
